| Όνομα και Επώνυμο Υποψ. Διδάκτορα | Ευάγγελος Μπατρής |
| Μέλη 3-μελούς επιτροπής | Ιωάννης Βαλαής Δημήτριος Νικολόπουλος Κωνσταντίνος Μουστρής |
| Ημερομηνία έναρξης / Αρ. Πρωτοκόλλου | 29/11/2021 |
Περίληψη
- Ανασκόπηση των συγχρόνων μεθόδων καταπολέμησης του ραδονίου και των θυγατρικών του και των ευρέως γνωστών μοντέλων αλληλεπίδρασης εσωτερικού αέρα – ραδονίου.
- Ανασκόπηση εναλλακτικών, βιοσυμβατών υλικών και χημικών συνθέσεων που αναμένεται να δεσμεύουν ή να απορροφούν το ραδόνιο και τα θυγατρικά του σε σημαντικό βαθμό.
- Παραγωγή νέου μοντέλου ή εξέλιξη ή χρήση κατάλληλων υφιστάμενων μοντέλων, για την πρόβλεψη της απορρόφησης ραδονίου και θυγατρικών από τέτοια υλικά.
- Δημιουργία δεσμών μεταξύ της έρευνας και ευρύτερων ακαδημαϊκών ή κοινοτικών προγραμμάτων για τη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων του ραδονίου και άλλων καρκινογόνων ουσιών στην υγεία. Επίσης, θα ήταν επιθυμητή η σύνδεση με μεγαλύτερα μοντέλα ποιότητας του αέρα, υγείας και ασφάλειας, ή ακόμη και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη άνεση και εργασία.
Αποτελέσματα
Πραγματοποιήθηκε διερεύνηση της διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με τις ιδιότητες του ραδονίου και των θυγατρικών του, καθώς και του ισοτόπου του, του θορονίου, τα οποία καθορίζουν την έκθεση των ανθρώπων σε φυσικής προέλευσης ραδιενέργεια στους εσωτερικούς χώρους. Μελετήθηκαν οι κύριες πηγές του ραδονίου και οι ιδιαίτερες ιδιότητες του θορονίου που το καθιστούν σημαντικό κατά την εκτίμηση του κινδύνου από την έκθεση σε ραδόνιο και θυγατρικά σε εσωτερικούς χώρους Η έκθεση αυτή προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα αλλά πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να συνδέεται και με άλλες σοβαρές ασθένειες. Ο κίνδυνος από το ραδόνιο/θορόνιο έχει να κάνει κυρίως με τα θυγατρικά τους, διότι αυτά παραμένουν στο ανθρώπινο σώμα. Η επιβλαβής δράση τους ορίζεται κυρίως από τη μορφή και το μέγεθος που λαμβάνουν τα προϊόντα των διασπάσεων.
Οι κύριες πρακτικές καταπολέμησης των κινδύνων από ραδόνιο στους εσωτερικούς χώρους είναι κυρίως ο εξαερισμός και η μόνωση. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις εσωτερικών χώρων που αυτές οι μέθοδοι δεν είναι εφαρμόσιμες ή επαρκείς (σπήλαια, ορυχεία, SPA κλπ) ή δεν εφαρμόζονται όπως θα έπρεπε. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι χρήσιμη ή απαραίτητη η χρήση προστατευτικού αναπνευστικού εξοπλισμού (RPE) όπως οι μάσκες. Οι απλές μάσκες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την πανδημία COVID-19 έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην παρεμπόδιση των θυγατρικών του ραδονίου από την εισδοχή τους στον πνεύμονα. Παρομοίως έχουν φανεί αποτελεσματικά μηχανήματα καθαρισμού του αέρα και φίλτρα. Ωστόσο, παραμένει σημαντικό να γνωρίζουμε πότε πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτά τα κατά περίπτωση μέτρα και αυτό προϋποθέτει παρακολούθηση της συγκέντρωσης του ραδονίου με σειρά μεθόδων και οργάνων, παθητικών και ενεργών.
Επειδή η συνεχής παρακολούθηση της συγκέντρωσης ραδονίου δεν είναι πάντα εύκολη, αναπτύσσονται στρατηγικές για την εκτίμηση του κινδύνου από το ραδόνιο βάσει δεικτών, των συντελεστών ισορροπίας του ραδονίου και των αντίστοιχων συντελεστών ισοδύναμης δόσης . Πλήθος ερευνών δείχνει ότι για την ορθή εκτίμηση των δεικτών αυτών πρέπει να ληφθεί υπόψη η ημερήσια, εποχιακή και χωρική διακύμανση της συγκέντρωσης του ραδονίου και μάλιστα η διακύμανση εντός των κτηρίων.
Σε πολλές χώρες έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλες έρευνες για τη συγκέντρωση του ραδονίου. Στη χώρα μας έχουν γίνει σχετικές έρευνες και βρίσκεται σε εξέλιξη το εθνικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων κινδύνων από την έκθεση στο ραδόνιο (ΕΣΧΕΔΡΑ) [ΦΕΚ 1881/18-5-2020], στο πλαίσιο του οποίου χαρτογραφείται η συγκέντρωση ραδονίου στη χώρα με παθητικές μεθόδους. Η παρούσα έρευνα μπορεί να συμβάλει στη λεπτομερέστερη και αποτελεσματικότερη καταγραφή των διακυμάνσεων του ραδονίου εντός των κτηρίων, που αναμένονται να είναι σημαντικές, πραγματοποιώντας σειρά μετρήσεων τόσο με παθητικά όσο και με ενεργητικά όργανα μέτρησης [SARAD RTM 1688-2].
Με βάση το παραπάνω πλαίσιο, θα αναπτυχθεί συνεργασία με ένα δίκτυο σχολείων για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και του ραδονίου, σε συνεργασία και με την ΕΕΑΕ. Παράλληλα θα αναπτυχθεί συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (επίδραση της ατμόσφαιρας των εξωτερικών και εσωτερικών χώρων στη φυσιολογία του ανθρώπου) στην προοπτική επέκτασης της έρευνας και ανάπτυξης συνεργειών για τη διαμόρφωση νέων ερευνητικών προγραμμάτων στο γενικό πλαίσιο της έρευνας για τα καρκινογόνα και την ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.
Κατά την παρούσα περίοδο διερευνάται σε μεγαλύτερο βάθος η βιβλιογραφία σε σχέση με την χωρική και χρονική διακύμανση του ραδονίου στους εσωτερικούς χώρους, καθώς και τη συσχέτισή τους με την ισοδύναμη δόση και τα σχετικά μοντέλα εκτίμησης του κινδύνου από το ραδόνιο στους εσωτερικούς χώρους. Βάσει αυτής της ανασκόπησης θα σχεδιαστεί με ακρίβεια το πρόγραμμα μετρήσεων που θα λάβει χώρα στο αναπτυσσόμενο δίκτυο εσωτερικών χώρων που θα συνδεθούν με το πρόγραμμα, με τη χρήση κατάλληλων οργάνων μέτρησης του Πα.Δ.Α.
Επί του παρόντος διερευνάται η δυνατότητα συνεργασίας διενέργειας μετρήσεων ραδονίου στο δίκτυο σχολείων που αναπτύσσεται, στο πλαίσιο του ΕΣΧΕΔΡΑ.